Quizvragen:
1. Was de dichter van dit lied, Johann Scheffler (1624-1677- Polen – Amsterdam gestudeerd, filosofie, geneeskunde)
a. R.K.
b. Protestants
Goede antwoord: a.
2. Scheffler werd de Lutherse kerk uitgezet, omdat:
a. hij teveel christelijke liefdesliedjes schreef
b. hij als arts ruzie kreeg met de leiding in de Lutherse kerk hoe er met de armen omgegaan werd.
Goede antwoord: a.

‘Liefdesliedjes’ – mystiek – mysterie,
wat de liefde van God allemaal voor gevoelens opwekt in ons hart….
Ongelooflijk veel liederen geschreven,
mystieke liederen.
Dat vonden de leiders in de Lutherse kerk maar niets.

Waarom?
Ze zijn toch mooi?
Veel mensen,
ook veel protestanten zingen dit lied toch uit volle borst?
Het is toch niet voor niets in het Liedboek gezet?

Ik zal het proberen uit te leggen.
Liefdesliedjes,
ook in het algemeen,
als je die hoort,
wanneer zing je ze het meest uit volle borst?
- precies: als je zelf verliefd bent…
vlindertjes vliegen in je buik,
ze slaan hun vleugels uit,
en als je zo’n lied hoort,
dan kunnen de vlinders heerlijk meebewegen
bij de klanken van een liefdesliedje.

Galmt ze mee…

- Als de vlinders wat rustiger zijn gaan vliegen,
ze zijn misschien zelfs zo tot rust gekomen
dat de vlinders in je buik
zijn gaan zitten,
hun vleugels niet meer gebruiken,
dan kan een liefdesliedje wat je hoort
de vlinders helpen om weer te gaan vliegen,
om je weer mee te nemen
in je gevoelens voor die ander.
Dus een liefdesliedje kan je helpen om weer
te gaan voelen….

Geloofsliederen werken eigenlijk ook vaak zo.
Je bent niet je hele leven verliefd,
je kunt bij God soms diepe gevoelens hebben,
momenten,
sommigen wel,
anderen niet of nauwelijks.
Maar soms kan een lied je ook helpen
om weer te komen bij een gevoel.

Vgl. Popconcert,
christelijke popconcerten,
’t kan te ver doorslaan: extase,
niet meer jezelf zijn…
Maar dat je geraakt wordt door liederen,
toch niets mis mee?

Wat had Luther daarop tegen?
(Lutherse/Protestantse traditie):
Volgens hen komt de nadruk weer veel te veel te liggen
op de mens zelf,
op zijn of haar gevoelens
(of zijn of haar verstand – de hoer…..)

Luther had nu juist ontdekt,
dat God al van hem hield,
voordat hij daar ook maar iets van voelde
(voor voelde mag je ook zeggen!).
En hij hoefde er zelf niets bij te voelen,
hij hoefde het niet te snappen,
hij hoefde alleen maar ‘dank U wel’ te zeggen.

Daarom heb ik gekozen voor 1 Johannes 4
9  En hierin is Gods liefde ons geopenbaard: God heeft zijn enige Zoon in de wereld gezonden, opdat we door hem zouden leven.
10  Het wezenlijke van de liefde is niet dat wij God hebben liefgehad, maar dat hij ons heeft liefgehad en zijn Zoon heeft gezonden om verzoening te brengen voor onze zonden.

‘Das Lieben’ empfangen wir durch ihn nur aus seiner durchbohrten und blutenden Hand’.

Dat was dé ontdekking in zijn leven geweest.
Hij was veel te veel met zichzelf bezig geweest.
Goede daden doen,
zich van alles ontzeggen,
en het lukte hem maar niet om van God te houden.
En dat wilde hij heel graag!
En het lukte maar niet…
Totdat hij zijn grote ontdekking deed
dat God al lang van hem hield….

Luther was doodsbenauwd dat in zijn kerk
mensen ook weer dezelfde fout gingen maken
zoals hij die zelf had gemaakt:
zich veel te veel bezig houden met zichzelf,
met het eigen gevoel,
met het eigen verstand.

Natuurlijk doet Gods liefde wat met je gevoel,
het kan je zelfs vlinders in je buik geven,
van geluk dat God van je houdt,
dat Hij zijn zoon voor je over had.
Andere gelovigen hebben niets met ‘vlinders’,
zijn meer verstandsmensen.
Je kunt er niet uitgedacht over raken,
en je kunt met je verstand proberen het allemaal op een rijtje te krijgen.
Niets mis mee,
maar daar begint het niet mee!
Het begint bij God,
het begint bij Hem alleen!!!

En daarom waren Luther en zijn opvolgers zulke tegenstanders
van christelijke liefdesliedjes,
van mystiek,
van gevoel,
van verstand alleen,
omdat alles bij God begint,
en bij hem vandaan komt.
Door teveel aandacht aan jezelf te geven loop je het gevaar
God zelf te vergeten.
‘Een vaste burcht is onze God,
een toevlucht voor de zijnen’.
Bekende Lutherlied,
dat laat zien: het begint  met God.
En daarom werd Johann Scheffler,
de dichter van Gezang 430 de protestantse kerk  uitgezet…..
(of er zelf mee gebroken  in een conflict)

Is het dan verkeerd om Gezang 430 te zingen?
Is het dan verkeerd om christelijke liefdesliederen te zingen?
Ik kan u verzekeren dat er in de afgelopen eeuwen
heel veel christelijke liefdesliederen gezongen zijn door Protestanten.
Humoristische:
In veel protestantse liedbundels zijn liederen opgenomen van Johann Scheffler.
Als Luther dat geweten had….
Of beter gezegd: als de Lutheranen dat hadden geweten,
die Scheffler de kerk hebben uitgezet….

Maar ook protestanten zijn  mensen met gevoel….
Hopelijk wel zou ik willen zeggen.
En zij hebben in de afgelopen eeuwen vaak
liefdesliederen tot God gezongen.

Misschien sloeg Luther wel een beetje door.
Begrijpelijk.
Genade van God ontdekt.
Geen menselijk gedoe,
daar begint het niet mee in geloven,
maar met Gods liefde,
door wat Jezus voor ons gedaan heeft
en nog steeds doet!!!!

Geweldige ontdekking.
En soms sla je wel eens een beetje door dan.
Want liefdesliederen,
we kunnen niet zonder.
Om God te aanbidden
en hem groot te maken.
-- Ons te helpen
om God te aanbidden,
hem te danken,
. met ons verstand
. met ons gevoel
Dat hoort er helemaal bij!!

Natuurlijk,
de gevaren die Luther aangaf mogen we best meenemen.
Op letten.
Niet alleen maar met onszelf bezig zijn…..

Straks gaan we een lied zingen
waarbij we zingen:
‘Ik heb van u gehouden,
maar nog nooit zoveel als nu’.
Natuurlijk,
voor de meeste van ons die dat zingen klopt dat nooit helemaal
voor dit moment…..
Moet je het lied dan maar niet zingen?
Nee,
we zingen niet alleen onze eigen gevoelens,
en onze eigen gedachten.

We zingen vaak boven onszelf uit.
Dat is niet erg toch?
We zingen in onze liederen over geluk,
over vrede,
ook over verdriet en pijn.
Maar we voelen ons niet altijd gelukkig en
we hebben niet altijd vrede,
we zingen ook liederen over verdriet en pijn
terwijl we ons lang niet altijd zo voelen.

Maar we weten wel dat er andere mensen om ons heen
blij zijn en vrede kennen,
en dat als wijzelf niet verdrietig zijn en pijn hebben,
dan weten we dat anderen wel verdrietig zijn en pijn hebben.
Zo verbinden die liederen ons met elkaar,
we zingen niet alleen voor onszelf.
Want dan zijn we alleen maar met onszelf bezig,
en dat is niet de bedoeling.
Het is de bedoeling dat zingen ons help in onze verbinding met elkaar,
en met God.
En als we liefdesliederen tot God zingen,
mogen we ook nooit vergeten,
dat de liefde niet bij ons begint,
maar dat hij altijd bij God begint,
Hij is de eerste,
wij hoeven niet eerst ons best te gaan doen,
voordat hij van ons houdt,
Hij houdt al van ons.
En de liederen die we zingen,
willen ons helpen om ons te laten antwoorden op zijn liefde.

Het gaat om ontmoeting in de dienst en in onze liederen.
Daarom gaat Marja na het orgelspel zo dadelijk
voor ons zingen:

Hier is de plaats waar God ons wil ontmoeten
waar wij met eerbied en ontzag
zijn heiligheid begroeten
de eerste dag.

Amen.