‘Nogal wat mannen vielen het afgelopen jaar van hun voetstuk’
In een artikel in dagblad Trouw wordt dat opgemerkt.
Lance Armstrong wordt genoemd,
die vanwege jarenlang dopinggebruik
al zijn tourzeges heeft moeten inleveren.
Bram Moszkowicz,
Nederlands bekendste advocaat is uit zijn ambt gezet
omdat hij zich niet hield aan de regels van zijn vak.
Hij is in beroep gegaan en werkt nog wel,
maar voor vele mensen is hij van zijn voetstuk gevallen
En Diederik Stapel wordt genoemd,
de hoogleraar die gegevens uit zijn onderzoeken
zelf verzonnen blijkt te hebben.

Het meest interessante in het artikel was de opmerking
dat wij de laatste tijd steeds meer lijstjes zijn gaan maken.
Veertig jaar geleden had je dat nog nauwelijks, schrijft iemand.
Nu meten en beoordelen we naar succes.
Wie het meest succesvol is komt op zo’n lijstje terecht,
in de popmuziek,
in de sport,
in de politiek,
overal,
en  juist ook aan het einde van het jaar
worden die lijstjes gepubliceerd.

Wij leven in een  maatschappij waar we moeten scoren.
Natuurlijk,
bij de landelijk bekende mensen geldt dat helemaal.
Maar je mag gerust zeggen dat onze maatschappij zo in elkaar zit.
Je moet iets van je leven maken,
je moet zorgen dat je zo hoog mogelijk eindigt.
Dat haalt vaak ook het beste uit mensen,
dat zorgt ervoor dat mensen er voor gaan.
Dat heeft ook een maatschappij opgeleverd in het Westen
waar prestaties zijn geleverd op allerlei gebied,
waar we met z’n allen hele blij mee mogen zijn.
We leven in een maatschappij waar we niet stilzitten,
waar we vooruit komen
en daarvan profiteren we allemaal:
ziekenhuizen met allerlei behandelingen,
computers die elk jaar weer nieuwe gebruiksmogelijkheden hebben.

De schaduwzijde van zo’n maatschappij  is dat je keihard kunt vallen…
De genoemde mannen klommen heel hoog op de ladder,
de druk was hoog om zo hoog mogelijk te komen,
ze deden dat met verkeerde middelen,
en vielen keihard naar beneden.
Een andere schaduwzijde van zo’n maatschappij is
dat je met de nek wordt aangekeken
als het je niet lukt om boven aan te komen.
Druk in onze maatschappij is ongelooflijk toegenomen:
prestatiedruk, stress, burnouts, mensen die het nooit redden omdat
ze niet goed genoeg zijn volgens zichzelf…

De cultuur in 1 Petrus is aan de ene kant totaal niet vergelijkbaar,
geen lijstjes,
geen top 10.
Aan de andere kant, wat er achter die top 10 lijstjes zit,
n.l. dat andere mensen een mening over jou hebben,
datzelfde speelt in 1 Petrus.
Petrus schrijft aan mensen die kort daarvoor
waren gaan geloven in Jezus.
Apostelen hadden de boodschap over Jezus
die gestorven was en opgestaan was uit de dood
vanuit Israël gebracht naar steden en dorpen
die liggen in het huidige Turkije.
En er waren heel wat mensen die op die boodschap ingingen
en die gingen geloven in Jezus.
En deze mensen werden met de nek werden aangekeken.
Zo vreemd is dat niet,
dat ze met de nek werden aangekeken.

Ga maar na,
opeens is er een nieuwe godsdienst,
opeens gaan mensen zich anders dan anders gedragen,
en gaan anders denken over de belangrijkste dingen in het leven.
Opeens zijn er christenen die er een andere manier van leven op nahouden.
In die maatschappij
gingen armen met armen om,
en rijken gingen met rijken om,
en Joden gingen om met Joden
en Romeinen gingen om met Romeinen,
en soldaten gingen om met soldaten,
zilversmeden met zilversmeden,
het was allemaal heel strak geregeld…
ieder had zijn eigen plekken om samen te komen.
En dan komt er een nieuwe godsdienst,
en die gooit al die bestaande verhoudingen door elkaar.
Armen gaan met rijken om,
Joden en heidenen komen samen om Jezus te dienen,
en ook gewone mensen die niet kunnen lezen en schrijven
komen samen met professoren en mensen
die lesgaven en studeerden aan universiteiten.

Misschien moet je wel zeggen:
9 van de 10 mensen zitten niet op veranderingen te wachten.
Dat was toen zo, nu is het vaak niet anders.
Veranderingen geven alleen maar onrust.
En wat doen die eerste christenen:
die zorgen voor veranderingen:
. ze zoeken elkaar op op de 1e dag van de week
. ze praten over een man die opgestaan is uit de dood,
ze geloven er echt in…..
. ze praten er ook over met anderen,
ze gaan andere keuzes in het leven maken.
. doen wij het niet goed dan?
dat nieuwe geloof geeft heel veel onrust.

De onrust maakt het leven niet makkelijk.
Dat kun je wel lezen in de brieven van Petrus.
De eerste gelovigen zijn blij dat ze Jezus gevonden hebben in hun leven.
Ze hebben het licht gevonden.
Voor hun gevoel is er nu pas echt licht  in hun leven,
zoals een kaars die ontstoken wordt.
Vanuit een leven waarin eerst hun eigen leven
op een egoïstische manier in het middelpunt stond,
staat nu Jezus in het middelpunt.
Dat licht is niet uit te blussen,
wat anderen ook van je zeggen,
hoe je ook met de nek aangekeken wordt.
Dat licht blijft branden….

Dat is wel eenvoudig gezegd,
maar dat was nu júist de vraag,
zal ons licht blijven branden?
Hoe houden wij het hoofd boven water,
terwijl de mensen om ons  heen het liefste ons  hoofd
figuurlijk kopje onder willen duwen?
Hun hoofd wordt niet bekogeld met rotte eieren,
maar wel  met spot,
met arrogantie,
met negeren vaak.
Of ze nu professor waren of een eenvoudige timmerman,
ze telden niet meer mee in de groepen waarbinnen ze leefden.
Ze zijn ‘outcasts’ geworden.
En dan is het wel makkelijk gezegd dat je vlam wel blijft branden,
maar in hun beleving lijkt het of hun vlam  uitgeblazen wordt….

Ze merken dat er hard geblazen wordt door anderen,
waardoor hun licht dreigt te doven,
er niets van hun geloof dreigt over te blijven.
Sommigen hebben waarschijnlijk gezegd:
‘Waar zijn we aan begonnen,
we dachten dat het licht zou worden,
maar het is door alle veranderingen alleen maar donker geworden’.

13 ¶  Laat uw geest daarom voortdurend paraat zijn, wees waakzaam en vestig al uw hoop op de genade die u ontvangen zult wanneer Jezus Christus zich openbaart.
14  Wees als gehoorzame kinderen en geef niet opnieuw toe aan de begeerten waardoor u vroeger, toen u nog onwetend was, werd beheerst,
15  maar leid een leven dat in alle opzichten heilig is, zoals hij die u geroepen heeft heilig is.
16  Er staat immers geschreven: ‘Wees heilig, want ik ben heilig.’

Houd je kaars brandend!
Laat anderen kletsen,
laat ze zeggen wat ze willen,
jij weet wel beter.
Laat je vuur niet doven,
bescherm je kaars tegen al de dingen die mensen
die je uitschelden voor alles wat vies en lelijk is,
of die doen alsof je lucht bent
en die je voortaan links laten liggen,
terwijl je daarvoor nog zo belangrijk voor ze was…
Wees waakzaam en besef dat het licht van Jezus
zelfs niet te doven is als je sterft
en dat daarna het echte volmaakte licht pas zal komen.
En laat in je leven merken dat het geen theorie is,
maar laat het licht van Jezus ook in je gedrag blijken.
‘Wees heilig, want ik ben heilig’.

Door welke stemmen laat je je leiden?
. door wat anderen van jou zeggen,
. door wat anderen van je vinden?
Of laat je je leiden door wat God van je vindt?

17  En aangezien u hem die iedereen beoordeelt naar zijn daden, zonder aanzien des persoons, Vader noemt, moet u tijdens uw leven als vreemdeling ook ontzag voor hem hebben.
Je bent een vreemdeling geworden in je eigen omgeving.
Petrus ontkent het niet!
Hij noemt ze hier zelfs vreemdelingen!
Maar de enige persoon die bepaalt wie je bent,
voor wie je ontzag mag hebben,
die recht heeft op je leven,
dat is degene die je Vader noemt,
dat is de Vader van Jezus Christus.

Wie bepaalt eigenlijk wie jij bent?
Hoe kijk je naar jezelf?
Dat bepaalt vaak hoe je je gedraagt.
Wie ben je?
Een  kostbaar mensenkind,
Jezus heeft voor u en jou zijn leven over gehad:

vs. 18,19
18  U weet immers dat u niet met zoiets vergankelijks als zilver of goud bent vrijgekocht uit het zinloze leven dat u van uw voorouders had geërfd,
19  maar met kostbaar bloed, van een lam zonder smet of gebrek, van Christus.

Ongelooflijk hoe belangrijk je bent voor God.
Je bent als gelovige ongelooflijk kostbaar,
omdat God zijn eigen zoon voor je over heeft.
Zijn kostbaar bloed heeft voor u en jou gevloeid op Gogoltha!
Zo kijkt God naar jou als gelovige,

Petrus stelt ze voor een keus:
door wie laat je je leven bepalen?
. Door wat anderen van je zeggen?
. Door wat God van je zegt,
hoe de Here God naar je kijkt.

Als je verbonden bent met Jezus,
dan is dat geen vraag meer volgens Petrus,
door wie je je leven laat bepalen:
Jezus heeft met zijn leven betaald,
Hij heeft zijn leven gegeven,
zodat jij kon leven,
zo belangrijk ben je,
zo kostbaar!
Vroeger leefde je in de duisternis,
maar je bent vrijgekocht en je mag in het licht leven…..

De situatie van de gelovigen in de tijd van Petrus
en de situatie van ons als gelovigen vandaag
lijkt voor een deel op elkaar.
En zal ook steeds meer op elkaar gaan lijken.
Omdat wij in een werelddeel leven,
waarin steeds meer mensen van buiten de kaars van het geloof
willen  uitblazen.
Waarin steeds meer mensen niets met het geloof hebben.
In de politiek,
in het omroepbestel,
de geluiden worden steeds sterker,
dat mensen best mogen geloven,
maar dan in hun eigen privé-wereld.
De tegenkracht tegen het geloof,
de krachten die de kaars van het geloof willen uitblazen,
lijken in onze maatschappij alleen maar toe te nemen.

Bovendien ademen wij als christenen de zuurstof in
van de cultuur, van de maatschappij waarin we leven.
De wereld van de lijstjes,
de wereld van het meten en beoordelen
aan de hand van de prestaties die we leveren…
vb hardloopwedstrijd.
competitie – lijstjes,
het liefste sta ik zo hoog mogelijk……
Beroep,
sport,
gebaseerd op competitie en we doen er ook allemaal aan mee!
We ademen ook allemaal die lucht in van onze maatschappij.

Kernvraag:
bepaalt de stand op het lijstje hoe ik over mezelf denk?
Bepaalt de stand op het lijstje hoe ik over een ander denk?
Grootste risico van onze maatschappij:
als je boven aan de ladder staat ben je goed, geslaagd,
als je onder aan de ladder staat ben je slecht, ben je een ‘loser’.

En ik merk dat dat ook een groot risico is in de kerk.
Hoeveel mensen beoordelen niet hun eigen geloof?
Hoeveel mensen in de gemeente kijken niet naar hun eigen kaars,
en vragen zich dan af:
wat stelt mijn kaars nu eigenlijk voor?
Wat een klein vlammetje.
Ze zijn voortdurend bezig met zichzelf te vergelijken
met anderen.
Dat is meten en beoordelen….
En daar word je vlam meestal niet groter van.

Petrus legt daarom alle nadruk op God zelf,
op Jezus die de vlam in ons leven kan laten ontvlammen
en ook onze vlam blijvend kan laten  branden.

In vs. 20 vertelt hij dat God al voor de grondlegging van de wereld
Jezus heeft uitgekozen om de vlam in levens van mensen
te laten branden.
Met die wetenschap valt niets te vergelijken!
God was al eeuwen voor uw en jouw en mijn bestaan bezig met ons.
Het is die God die onze kaars heeft aangestoken:
vs. 21 Door Hem gelooft u in God.
En die God heeft zijn zoon opgewekt uit de dood!
Natuurlijk mag je best kritisch naar je eigen vlammetje kijken.
Je mag best kritisch zijn
je mag jezelf best een spiegel voorhouden.

Maar laat één ding duidelijk zijn,
als je daar in blijft hangen,
dan is dat geen geloven.
Want dan ben je met jezelf bezig.
En meten en vergelijken is niet verboden,
maar het is nooit de basis van geloven.
De basis van geloven is dat je beseft,
dat God door Jezus jouw vlam aansteekt
en dat Jezus telkens jouw vlam weer kracht geeft.
Dát is geloven ten diepste.
Niet jij staat in het centrum,
maar je Schepper,
Jezus,
die je voor de tweede keer geboren liet worden,
Hij is de vlam, het licht,
in je leven geworden.

‘Je hart is gelouterd, wordt niet meer bepaald door de donkerheid
van je eigen egoïstische verlangens,
en daardoor ben je in staat om van elkaar als broeders en zusters te houden’.
Dan moet je niet zeggen:
ja, maar ik kan dat niet zo goed,
daar komt zo weinig van terecht.

Want dan ben je weer naar je eigen mogelijkheden aan het kijken.
Petrus roept op om naar Gods mogelijkheden te kijken.
Jullie zijn als mensen opnieuw geboren!

Wat Petrus eigenlijk zegt:
stop met te kijken en te vergelijken van jullie vlammen.
Stop met te beoordelen en te meten naar jullie menselijke mogelijkheden.
Maar besef wie de vlam in je leven heeft ontstoken.
Dat is God zelf geweest.
Jullie zijn opnieuw geboren,
jullie vlam is ontstoken,
niet uit vergankelijk,
maar uit onvergankelijk zaad,
door Gods levende en altijd blijvende woord.
24 ¶  ‘De mens is als gras en zijn schoonheid als een bloem in het veld: het gras verdort en de bloem valt af,
25  maar het woord van de Heer blijft eeuwig bestaan.’ Dit woord is het evangelie dat u verkondigd is.

Samengevat:
Petrus wil aangeven dat de vlam die is gaan branden,
niet te blussen is.
Niet door de invloeden van buitenaf,
niet door mensen die de vlam van het geloof willen uitblazen.
Niet door mensen zelf,
die maar tobben dat hun vlam zo tegenvalt
en daardoor wórdt hun vlam ook kleiner
en lijkt het er ook op dat hun vlam zal doven.

Hernri Nouwen.
Grootste tragedie van ons leven is,
dat we vergeten wie we zijn!
We zijn uitverkoren mensen,
Jezus heeft met zijn leven voor ons betaald.
Wij zijn geliefde kinderen van God.
Geliefd door onze Schepper,
het licht is gaan schijnen in ons leven,
en mag doorschijnen naar anderen.

En telkens als we dat vergeten zegt hij,
dan gaan we onszelf weer bewijzen.
Dan gaan we weer proberen om door succes iemand te zijn.
Niks mis met hard werken,
niks mis met klimmen op de ladder.
Maar als je op de ladder wilt klimmen,
omdat je graag gezien wilt worden,
als je op de ladder wilt klimmen,
omdat je pas gezien wordt door anderen
als je bovenaan de ladder staat,
dan is dat één van de grootste tragedies volgens Henri Nouwen
van de westerse wereld.
Want je kunt keihard van de ladder vallen,
en soms lukt het door omstandigheden,
die je zelf niet in de hand hebt,
om op die ladder omhoog te klimmen.

En als christen mag je best op de maatschappelijke ladder klimmen,
niets mis mee.
Je hoeft je capaciteiten niet weg te stoppen.
Maar als je daarmee jezelf wilt bewijzen aan anderen,
aan jezelf,
dan is het een dwaalweg.
Want of je wel of niet bovenaan die ladder komt,
dat heb je zelf vaak helemaal niet in de hand.
Toeval,
geluk,
ziekte,
gezondheid,
er zijn zoveel factoren die je helemaal niet in de hand hebt.

Er is zoveel onzekerheid.
Wat je als christen mag doen,
is leren om niet te vergeten.
Want wij vergeten heel vaak wie we zijn:
kinderen van God,
die zichzelf niet hoeven te bewijzen.
Van ons wordt gevraagd om telkens en telkens weer
te leren luisteren naar de juiste stem.
Laten we ons meeslepen door de stemmen
die om ons heen klinken.
Henri Nouwen:
Je kindschap van God telkens opeisen.

Je identiteit,    wie je bent,
rust niet op
. prestaties die je levert
. populariteit bij andere mensen
. je bezittingen en je kracht

Dat je een geliefd mens bent.
Dat God van je houdt.
Wij mogen geliefde zonen en dochters zijn van de Vader.
Daarvoor is Jezus gekomen
om dat aan ons door te geven.
En dat leven houdt niet op,
ook als we sterven.

Het gaat er helemaal niet om hoe groot of hoe klein
uw of jouw vlammetje is.
Het gaat er om, zegt hij in het volgende hoofdstuk,
dat je je vlammetje zet bij al die andere vlammetjes.
Dat is gemeente zijn.
En als het goed is verspreiden al die vlammetjes bij elkaar
een licht in de omgeving.
Waar je misschien zelf alleen niet toe in staat bent voor je eigen gevoel,
dat mogen wij als gemeente samen wél doen.
Daar gaan wij in hoofdstuk 2 meer over lezen.
Wat een uitdaging ook in het nieuwe jaar om zo gemeente
te mogen zijn!

Net als de mensen in de tijd van Petrus mogen wij vreemdelingen zijn,
die zich niet gek laten maken.
Die het misschien niet altijd makkelijk hebben,
maar die weten hoe hard de winden ook waaien,
het licht van Christus niet uit te blazen valt.   Amen