Wanneer iemand 50 jaar wordt,
dan wordt er vaak een pop in de tuin gezet.
Soms is dat een uitbeelding van het feestvarken zelf.
En ook vaak een opblaasbare Abrahampop.
En we zeggen er dan bij:
‘Hij heeft Abraham gezien’.
Waarom verbinden wij de naam van Abraham uit de bijbel
met het bereiken van de leeftijd van  50 jaar?
In het tweede bijbelgedeelte wat we hebben gelezen
wordt dat voor een deel duidelijk…

Johannes beschrijft de ellenlange gesprekken en discussies
tussen Jezus en de Farizeeën,
de dominees van die tijd.
Jezus zegt van zichzelf dat hij het licht van de wereld is.
Vers 12
Ik ben het licht voor de wereld.
Wie mij volgt loopt nooit meer in de duisternis,
maar heeft licht dat leven geeft.
Dat licht wat Jezus laat schijnen,
dat licht dat neemt de diepste duisternis in het leven weg,
zelfs de donkerheid van de dood wordt door
dat licht van Jezus beschenen.
Dat lazen we in vers 51:
‘Waarachtig, ik verzeker u:
als iemand mijn woord bewaart zal hij de dood nooit zien’.

Daarom is het licht,
met name in de vorm van het ontsteken van kaarsen,
een van de belangrijkste symbolen in het christelijk geloof.
Rond Kerst zal er veel licht schijnen.
Natuurlijk ook omdat het gezellig is in de donkere dagen voor kerst.
Maar in deze kerk ontsteken wij elke zondag de Paaskaars.
Het teken dat Jezus opgestaan is uit de dood.
Hét teken dat de dood niet het laatste woord heeft,
maar dat Jezus uit de dood is opgestaan,
de dood heeft overwonnen!!

Als Jezus zegt dat wanneer iemand die Jezus volgt,
de dood nooit zal zien,
dan zeggen  de Joden (vs, 52)
‘Nu weten we zeker dat u bezeten bent!
Abraham is gestorven, en de profeten ook,
en u zegt: “Wie mijn woord bewaart zal de dood nooit proeven”!
Bent u soms meer dan onze vader Abraham, die gestorven is?
Ook de profeten zijn gestorven. Wie denkt u wel dat u bent?’

De Joodse leiders verklaren Jezus dus voor gek.
Deze man is gestoord…
Ze begrijpen hem echt niet.
Wie durft er nu van zichzelf te beweren dat hij niet dood zal gaan,
als zelfs Abraham en al die andere dienstknechten van God
gestorven zijn?

Dan doet Jezus er nog een schepje bovenop,
door te stellen:
Abraham verheugde zich op mijn komst,
en toen hij die meemaakte was hij blij!!
Nu breekt hun klomp helemaal….
Dat betekent dus dat Jezus zegt dat hij
Abraham gekend heeft,
dat hij in de tijd van Abraham leefde.
En je ziet die mannen smoezen met elkaar,
die is echt gek.
Ze zullen het vast en zeker gedacht hebben,
die is echt gek………

Zoals je dat nu nog tegen kunt komen in Israël.
Het ‘Jeruzalemsyndroom’ is op dit moment daar een voorbeeld van.
Zo’n 150 toeristen overkomt het per jaar.
Ze komen aan in Jeruzalem,
en er gaat psychisch iets mis,
ze worden overweldig door godsdienstige ervaringen
en je zou kunnen zeggen: de stoppen slaan door.
Sommige denken dat ze Jezus zijn, of Johannes de Doper,
of David.
Men verliest de greep op de werkelijkheid.
Nou
waarschijnlijk hebben de Farizeeën gedacht
dat ze hier ook zo iemand voor zich hadden,
die de greep op de werkelijkheid aan het verliezen was.
Die zei dat hij niet dood zou gaan,
dat dachten ze tenminste dat hij dat zie.
Die beweerde dat hij Abraham had gezien….
Nou ja, gekker kun je het niet maken.

57  De Joden zeiden: ‘U bent nog geen vijftig en u zou Abraham gezien hebben?’
Jezus is een man van begin 30 geweest.
Dus ze gaven hem nog een ruime marge:
U bent nog geen 50,
en U beweert Abraham gezien te hebben….

Abraham leefde zo’n 2000 jaar eerder,
dus wanneer je Abraham gezien hebt,
dan moet je zo’n 2000 jaar oud zijn,
dat kan dus helemaal niet…..

Het is dus een vraag die de Joodse leiders stellen:
‘U bent nog geen vijftig en u zou Abraham gezien hebben?’
Het is dus een vraag,
een vraag omdat Jezus beweerde dat Abraham blij was
toen Jezus kwam.

Heel ons gebruik om wanneer iemand 50 wordt
een Abrahampop,
of ook een Sarapop bij de dames,
om die neer te zetten,
komt voort uit een uit het verband gerukte uitspraak
van de Joodse leiders:
‘U bent nog geen vijftig en u zou Abraham gezien hebben’
en in de loop van de geschiedenis is daar van gemaakt:
‘Hij heeft Abraham gezien’ op het moment dat iemand 50 wordt.
Men heeft het vraagteken weggehaald…..
En zo is de uitspraak volledig uit zijn verband gerukt….

Zulke dingen kunnen gebeuren.
Er is niets mis mee natuurlijk om wanneer iemand 50 wordt
daar een extra streep onder te zetten,
om daar extra leuke dingen omheen te maken,
zoals het neerzetten van een pop….
Het is wel een uit z’n verband gerukte uitspraak.

Als we weer naar het verhaal teruggaan,
hoe antwoordt Jezus dan op de vraag:
‘U bent nog geen 50 en u zou Abraham gezien hebben’.
Hij zegt:
‘Waarachtig, ik verzeker u,
van voordat Abraham er was,
ben ik’.

En ze brengen Jezus dan niet naar een behandelcentrum
voor mensen die de weg kwijt zijn.
Dat zouden ze vandaag de dag doen,
mensen die het Jeruzalemsyndroom hebben.
Ze weten dat het geen ongevaarlijke gek is,
maar een man die intussen ook veel volgelingen heeft gekregen.
Nee, ze pakken stenen op om naar hem te gooien,
om hem te stenigen.
Het zijn andere tijden….
Hier staat een man die beweert dat hij meer is dan Abraham,
dat hij al leefde voordat Abraham er was,
en dat Hij als het ware God is……

Jezus plaatst zich boven alles en iedereen,
boven Abraham,
boven de profeten,
boven deze leiders.
En ze kunnen het niet hebben
en willen hem stenigen.
Jezus weet nog te ontsnappen.
Een tijd later is er geen ontsnappen meer mogelijk.
Dan wordt hij gekruisigd.
Drie dagen later staat hij op uit de dood.
Geen gestoorde man,
geen man met een syndroom.
Maar echt de zoon van God.

Er ontstond een grote tweedeling:
van mensen die Jezus volgden en van mensen
die of onverschillig,
of zoals deze Joodse leiders op een vijandige manier
niets met Jezus te maken wilden hebben.
Ook  toen in die tijd heersten er heel veel misverstanden.
‘U bent nog geen 50 en U hebt Abraham gezien?’.
Eigenlijk is het één groot misverstand,
het gesprek van Jezus met de Farizeeën.

- Misverstand begon met de uitspraak
‘Ik ben het licht voor de wereld.
Wie mij volgt loopt nooit meer in de duisternis,
maar heeft licht dat leven geeft’.

Ook voor ons kan die uitspraak heel veel misverstanden opleveren
Hier staat een man, Jezus,
die zegt dat hij de opstanding en het leven is.
Niet een opstanding na de dood,
nee,
Hij is de opstanding.
Hij is het licht.
Hij is van een andere orde.
Dat is voor de Farizeeën niet te vatten.
Zij geloofden wel in een leven na dit leven,
in een opstanding,
i.t.t. de Sadduceeën.
Zij blijven tegenover elkaar staan: Jezus en de Farizeeën.
Als je tegenover elkaar blijft staan,
kom je geen stap verder.
Als je in de natuur staat in een mooi land als Zwitserland,
en de één zegt: wat zie ik prachtige bergen.
En de ander staat precies andersom,
met zijn rug naar de bergen en met zijn gezicht naar het meer,
kan die ander zeggen:
ik zie geen bergen, alleen een prachtig meer.
Het is misschien een gek voorbeeld,
maar zo staan heel veel mensen tegenover elkaar.
En de een ziet iets heel anders dan de ander.
En maar bekvechten en ruzie maken,
en men komt geen stap verder.
Totdat men NAAST  elkaar gaat staan of zitten,
tot men bereid is te kijken naar wat de ander ziet.
Omdraaien,
omkeren,
dat vraagt soms heel wat.
Dat vraagt Jezus van mensen.
Bekeren.

Dan kunnen grote misverstanden,
die er per definitie zijn in het geloof
uiteindelijk ook opgelost worden,
dan kan het licht gaan schijnen…

9  Maar het is zoals geschreven staat: ‘Wat het oog niet heeft gezien en het oor niet heeft gehoord, wat in geen mensenhart is opgekomen, dat heeft God bestemd voor wie hem liefheeft.’
10  God heeft ons dit geopenbaard door de Geest, want de Geest doorgrondt alles, ook de diepten van God.
(1 Korintiërs 2)

Gods Geest kan het licht laten schijnen,
pas als wij achter Jezus aan willen gaan.
Dan kunnen de misverstanden ook uit de weg geruimd worden.

Het grote misverstand, ook onder christenen,
is dat het eeuwige leven pas begint na ons sterven.
Maar eeuwig, of opstandingsleven,
daar hoeven we niet mee te wachten tot dat we sterven.
Dat opstandingleven mag nu al beginnen als je in Jezus gelooft.
Het licht van Jezus liefde mag nu al schijnen!!
Maar het spreekt niet vanzelf:
- het opstandingsleven nu?
Zijn christenen echt zo anders?
- leven na dit leven.
Zou het echt zo zijn?

Wij hebben de afgelopen weken naar de verhalen van Abraham gekeken.
Hij had geen garanties dat het goed zou komen.
Het enige wat hij had is de belofte van God.
En met die belofte is hij op pad gegaan,
en met die belofte op zak vertrouwde hij dat het zin had wat hij deed.
Ook over het leven na de dood hebben wij geen garanties.
Zelfs voor het opstandingsleven hier en nu
hebben wij geen garanties.
Wel de beloftes van God,
dat als je in Jezus gelooft, je nooit in de duisternis de weg
kwijt zult raken.
En van dat opstandingsleven hier en nu,
zie ik om me heen al wel heel veel tekenen,
veel bloemen die bloeien op het graf…
Je moet er wel ogen voor krijgen,
je moet het wel willen zien:
bij anderen,
bij jezelf,
in deze wereld!
Leven na dit leven:
we hebben een belofte…..
Net als Abraham die had….

Om ons te helpen te blijven geloven,
in het licht van Jezus,
daarom steken we straks een kaars aan voor elk gemeentelid
wat afgelopen jaar is overleden.
Als hulp om te geloven.
Als een teken dat elk mens kostbaar is,
dat het kaarsje van het leven  misschien langzaam is uitgegaan…
Sommige gemeenteleden hebben een hoge leeftijd mogen bereiken.
Maar dat het kaarsje vanuit Gods perspectief nooit dooft.
Nooit gedoofd zal worden.
Degene die deze bloemschikking hebben ontworpen schrijven erbij:
‘De kaars die bij het huis brandt
symboliseert dat de mensen die overleden zijn
hun aardse huis hebben verlaten
en zijn opgenomen in het Licht van de Eeuwige.
Onze dierbaren in dit Licht te zien kan ons troosten
en de pijn van het gemis verzachten’.

Daarom steken we de kaarsen ook aan aan de Paaskaars.
Die Paaskaars is de rede waarom wij als christelijke gemeente bestaan:
Jezus die opstond uit de dood.
En daarom mag elk leven verbonden zijn met Jezus,
en daarom steken wij straks elke kaars aan aan de Paaskaars.
Ons leven is sterfelijk,
maar zegt Jezus:
‘Als iemand mijn woord bewaart, zal hij de dood niet zien’.

Amen.