Micha 6

Micha’s woorden zijn duidelijk:

8  Er is jou, mens, gezegd wat goed is,

je weet wat de HEER van je wil:

niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten

en nederig de weg te gaan van je God.

Vanmorgen wil ik met name inzoomen op het woord ‘nederigheid’.

Als je om je heen kijkt,

dan heb je arrogante mensen,

en je hebt nederige mensen.

Arrogante mensen die hoog van de toren blazen

die graag willen laten zien hoe goed ze zijn.

Je hebt bescheiden en nederige mensen,

die niet persé vooraan staan,

die niet hoog van de toren blazen.

Mensen die zich groot maken,

zodat iedereen ze kan zien,

en mensen die zich klein maken,

zodat niemand ze echt ziet.

Het lastige is dat het altijd beoordelingen zijn.

Wat de één arrogant vindt,

vindt de ander weer helemaal niet arrogant.

Minister president Mark Rutte

kreeg een tijdje geleden de kritiek dat hij te weinig in beeld is,

dat hij te veel op de achtergrond blijft.

‘Laat hij nu eens meer in de schijnwerpers gaan staan,

laat hij zijn leidersrol nu eens nadrukkelijker oppakken’.

Een goede leider durft zijn plek in te nemen.

Hetzelfde kun je zeggen over nederigheid.

Vaak wordt bescheidenheid als dezelfde karaktereigenschap gezien.

We zullen straks zien dat dat niet waar is.

Maar wat is echt bescheiden zijn?

Niet voor niets is ‘valse bescheidenheid’ een bekende uitdrukking.
Iemand zit niet op de eerste rang,

neemt niet nadrukkelijk zijn plek in,

zodat mensen kunnen zeggen: wat is dat een aardige jongen, meisje,

een aardige man of vrouw,

die is zo bescheiden.

Het zit soms zo dubbel in elkaar,

want door die houding kan iemand nu juist wel alle aandacht

en lofuitingen krijgen.

En soms gebeurt dat niet altijd bewust,

als het wel bewust zo gebeurd, dan gebruikt men niet voor niets

het woord ‘vals’,

valse bescheidenheid…

Het zit soms zo dubbel in elkaar,

niet eenvoudig om anderen,

of ook jezelf altijd door te hebben…

Daar komen we denk ik ook nooit helemaal uit.

Vanmorgen gaat het over de woorden van Micha,

en dan is het goed om allereerst te zeggen

dat het niet in het algemeen gaat over

arrogantie of nederigheid.

Het gaat om een speciale vorm van nederigheid.

In vs. 8 lazen  dat Micha tegen het volk zegt

dat ze Gods weg mogen volgen,

recht doen en trouw betrachten.

En dan zegt hij:

en nederig de weg te gaan van je God.

Alle andere vertalingen vertalen met:

Nederig je weg te gaan met God.

Het is mogelijk om het op beide manieren te vertalen,

ik heb niet kunnen achterhalen waarom het nbv

voor deze vertaling kiest.

Maar de meerderheid kiest voor ‘Nederig je weg te gaan met God’.

Het is dus een speciale vorm van nederigheid

waar het hier over gaat.

Micha zegt dus niet: Jullie moeten je nederig gedragen.

Nee,

jullie mogen nederig je weg gaan met God.

Wat is dat precies, nederig je weg gaan met God?

Micha heeft juist het volk Israël de spiegel voorgehouden.

Dat klinkt nog te algemeen.

Micha heeft de woorden van God doorgegeven,

waarin God het volk Israël aanklaagt.

‘Mijn volk wat heb ik je misdaan?

Waarmee heb ik je gekweld?

Antwoord mij!

Het is een aanklacht aan het adres van het volk Israël.

Je proeft de pijn van God,

dat zijn volk Hem vergeten is,

en geen rekening meer met Hem houdt.

Hem negeert.

Genegeerd worden doet pijn…..

Het is niet om het even,

of mensen God links laten liggen.

Het doet God pijn in het diepst van zijn hart.

Hij voelt zich aan de kant geschoven.

Hij voelt zich gepasseerd.

En dat laat God merken ook.

‘Wat heb ik je misdaan?

waarmee heb ik gekweld?’

Het doet Hem zoveel pijn als zijn volk Hem links laat liggen.

God kan dus pijn lijden,

verdriet hebben.

Gekweld zijn door wat mensen doen,

door wat mensen laten.

Het is niet om het even wat er op deze aarde gebeurt.

Aan de kant gezet worden,

vergeten worden,

niet gezien worden,

het zijn de pijnlijkste dingen in het leven om mee te maken.

Zeker als dat gebeurt als je je met hart en ziel hebt ingezet.

En dan somt de Here God alles op wat hij voor zijn volk gedaan heeft:

. Hij heeft ze bevrijd uit Egypte,

door Mozes, Aäron en Mirjam,

ondanks de aanvallen van vijandige volken,

door Balak die alles in het werk stelde

en Bileam als antiprofeet probeerde het volk Israël klein te krijgen.

. God zorgde er uiteindelijk voor dat Israël

ondanks alle tegenslagen,

het beloofde land bereikte.

Hoe bestaat het dan dat jullie mij vergeten?

Dat is de gekwelde vraag aan het volk Israël.

Die woorden van God blijken in te slaan als een bom.

De woorden die Micha spreekt namens God

hakken er diep in bij het volk.

Die hakken er zo diep in,

dat ze maar één ding willen:

dat het weer goed komt tussen God en henzelf.

En vanaf vs. 6 lezen we dan hun antwoord.

‘Wat kan ik de Heer aanbieden,

waarmee hulden brengen aan de verheven God?’

Ze willen alles uit de kast halen,

zodat het weer goed komt tussen God en henzelf.

. Ze willen eenjarige stieren gaan offeren

. Ze willen 1000 rammen offeren

. Olie laten stromen uit 10.000 beken

Ja, eigenlijk willen ze alles doen,

zodat het weer goed komt tussen God en henzelf.

Ze willen zelfs hun oudste kind offeren……

Ze hebben er letterlijk alles,

alles,

meer dan alles,

zelfs hun oudste kind hebben ze er voor over….

En dan is het antwoord van de Here God:

8  Er is jou, mens, gezegd wat goed is,

je weet wat de HEER van je wil:

niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten

en nederig de weg te gaan van je God.

Het gaat hier dus om ‘nederig wandelen met God’,

het gaat niet om nederigheid in het algemeen.

Wat is dan nederig wandelen met God waar het hier over gaat,

wat bedoelt Micha.

Jullie willen alles geven om het weer goed te krijgen met God,

je wilt je veestapel er aan opofferen,

je wilt zelfs je eigen kinderen er aan opofferen.

Je wilt het allergrootste en allerhoogste geven,

zodat God weer van je gaat houden.

Maar zegt de profeet Micha namens God:

Jullie hoeven niet zulke hoge en onvoorstelbare offers te brengen.

Niet hoog te springen,

geen hoge prestaties te leveren,

zodat ik een keer van jullie ga houden.

Ik hou al van jullie,

Ik heb jullie gemist,

ik heb pijn geleden toen jullie mij vergaten.

Maar mijn liefde voor jullie is nooit weggegaan.

En het enige waar ik naar verlang is dat jullie

doen wat ik van jullie vraag: recht te doen en trouw te zijn.

En:

nederig de weg te gaan met je God.

Niet hoog willen presteren,

maar nederig willen accepteren dat ik van je hou,

en dat je niet hoog hoeft te springen om het goed te maken.

Dat is de nederigheid waar Micha het hier over heeft.

Dat vraagt nederigheid,

om toe te geven,

dat jij God niet hoeft om te turnen,

dat je zijn liefde niet hoeft te verdienen.

Alleen mag je zijn liefde ontvangen.

Knielen,

je klein maken,

en erkennen dat jij altijd maar weer bezig bent

om wél zijn liefde te verdienen.

Dat je het eigenlijk niet kunt snappen,

dat God al van je houdt,

van je blijft houden,

ook al laat je hem links liggen,

ook al ontken je hem,

ook al vergeet je Hem.

Dan nog….

Dan nog blijft Hij van je houden.

En het enige wat Hij van je vraagt is: nederig knielen,

en dat erkennen en belijden….

Hoe komt het toch dat het zo moeilijk is voor ons

om dat te geloven?

Het is vanmorgen ook goed om te zeggen dat het een crisisvraag is.

Wat kunnen we doen zodat het weer goed komt?

Het volk is in crisis,

slaat in als een bom.

Zoals bij de gevangenisbewaarder,

als alle gevangenen de gevangenis dreigen te ontvluchten,

hij zich van het leven wil benemen.

En Paulus en Silas roepen hem toe dat niet te doen,

dan schreeuwt hij in wanhoop:

wat moet ik doen om gered te worden?

En dan antwoorden zij: Geloof in Jezus Christus,

en U zult gered worden.

Val op je knieën en vraag Jezus al jouw schuld te vergeven,

en je hoeft zijn liefde niet af te dwingen,

door een groot schuldbesef,

door grote prestaties,

het enige is

nederig te wandelen met je God.

Toen ik deze preek maakte,

las ik in de EO gids een interview met Marianne Vos.

Wielrenster.

Zeer succesvol: ze won 2 gouden medailles op de olympische spelen,

12 wereldtitels

en 2 x sportvrouw van het jaar (2008,2009).

Ze vertelt ook de andere kant van het succes,

en ze is heel eerlijk.

Hoe onzeker ze zich voelde toen ze in de puberteit zat.

Dat ze zichzelf lelijk vond.

Toen de successen kwamen en ze goed presteerde,

voelde ze zich goed.

Toen ze op haar 19e voor het eerst wereldkampioen werd,

stonden alle schijnwerpers op haar gericht.

Aan de ene kant was dat mooi,

aan de andere kant kwamen de onzekerheden

uit haar puberteit ook weer keihard terug.

Ze kreeg weer opnieuw last van onzekerheid,

- wat zullen de mensen van me zeggen,

van me vinden?

- wat als ik wedstrijden verlies,

wat zal er dan geschreven en gezegd worden?

Ook haar sportsuccessen hebben er niet toe bijgedragen

dat ze meer van zichzelf is gaan houden.

Dat ze meer zelfvertrouwen heeft gekregen.

En dan erkent ze eerlijk dat haar geloof in God en in Jezus

dat wel heeft kunnen doen.

Wat sport en presteren niet kon,

dat vindt zij wel in haar geloof.

‘God rekent me niet af op winnen of verliezen’.

Ze is ook wel heel eerlijk,

dat ze soms ook gewoon weer struikelt.

Dat ze in de aanloop naar de olympische spelen van 2012

ze dicht tegen een anorexia aanzat.

Omdat ze weer zo weinig zelfvertrouwen had,

zo bang was dat het niet zou lukken.

Nee,

ook al sta je in de schijnwerpers,

dat betekent niet dat je alles voor de wind gaat.

Ook al geloof je in God,

dan nog betekent dat niet dat je nooit struikelt.

Maar het leven zonder God is wel leeg,

daar kunnen geen wereldkampioenschappen tegenop.

Daar getuigt zij heel duidelijk van.

En dan zegt ze een prachtige zin,

die geweldig onderstrepen wat Micha in zijn tijd

al tegen het volk Israël wil zeggen:

‘Voor arrogantie is geen plaats

als je je ervan bewust bent dat je dankbaar moet zijn

voor de kánsen die je krijgt.

Het geloof zorgt ervoor dat ik het succes niet vanzelfsprekend ga vinden’.

‘Voor arrogantie is geen plaats

als je je ervan bewust bent dat je dankbaar moet zijn’.

Prachtig.

Arrogant,

dat is in bijbelse termen hoogmoedig denken dat alles van jou afhangt.

Dat kunnen arrogante mensen zijn bij wie de arrogantie

aan de buitenkant valt te zien.

Dat kunnen ook mensen zijn die aan de buitenkant heel bescheiden zijn,

maar vals bescheiden zijn.

Die zichzelf misschien wel klein voelen,

die echter vergeten hoeveel ze ontvangen van hun Schepper,

van hun Redder.

Ook tegen zulke valse bescheidenheid zegt Marianne Vos:

‘Voor arrogantie is geen plaats,

als je je ervan bewust bent dat je dankbaar moet zijn’.

En tegelijk worden deze woorden gezegd door een supersportvrouw,

die, dat merk je aan alles,

telkens opnieuw weer die woorden moet leren.

Een bescheiden vrouw,

maar die juist in haar onzekerheid soms ontzettend arrogant kan zijn,

juist weer niet dankbaar is,

weer denkt dat alles van haar afhangt.

Topsport,

niet eenvoudig,

om daarin niet alleen bescheiden te blijven,

maar vooral nederig te blijven.

Wat biedt de boodschap van het kerstkind,

wat gekomen is om ons te redden,

geweldige mogelijkheden.

In de tijd van Micha hadden mensen er alles voor over,

om het weer goed te maken met hun God.

Eeuwen later laat God zien dat Hij zelf

er alles voor over heeft dat het weer goed komt,

tussen ons en Hem.

Nederigheid is dat geweldige aanbod accepteren en ontvangne.

Kroon op ons hoofd,’

die zetten we niet zelf op,

die krijgen we op ons hoofd geplaatst.

. valse bescheidenheid

draait het nog om onszelf,

plaats innemen,

die kroon mogen ontvangen,

ik ben het waard,

ik ben een Koningskind.

Nieuwe koninkrijk,

doel,

doel zijn we niet zelf,

dat is medewerkers zijn aan Gods koninkrijk.

Dat is Gods bedoeling,

daarom nederig wandelen met God.

Dag Hammarskjöld  - Merkstenen

Hun steun en bevestiging is in God;

daarom kunnen zij op geen enkele wijze nog hoogmoedig zijn.

En wie alles wat zij aan goeds ontvangen hebben aan God toeschrijven,

zoeken geen eer van elkaar te ontvangen,

maar willen slechts de eer die God geeft.

Nederigheid is in even sterke mate de tegenhanger van zelfvernedering als van zelfverheffing. Nederigheid wil zeggen: zichzelf niet vergelijken. Rustend zijn in eigen werkelijkheid, is het ik niet beter en niet slechter, niet groter en niet kleiner – dan iets of iemand anders.

Lof en kritiek, de winden van het succes en de tegenspoed, waaien over zo’n leven heen, zonder een spoor na te laten en zonder hert evenwicht te verstoren.

Daarbij helpe mij God -