Matteüs 22:1-14

Een uitspraak zegt:
‘Likken naar boven,
trappen naar beneden’.
Heel vriendelijk en aardig zijn naar boven,
naar mensen waar je iets van gedaan kunt krijgen,
onaardig zijn naar mensen die je niets opleveren.
Hoe vaak hebben mensen niet twee gezichten?

Heeft God twee gezichten?
Die vraag zou je kunnen stellen bij deze gelijkenis.
Aan de ene kant kom je daar prachtige beelden in tegen:
De koning nodigt mensen uit voor een bruiloftsmaal
van zijn zoon.
En iedereen is welkom!
Ongeacht wie je bent,
je mag op dat bruiloftsfeest komen.
En daarin herkennen we de woorden van Jezus,
dat iedereen welkom is bij hem.
Maar dat is slechts één kant van de medaille.
Het verhaal begint heel onheilspellend,
met de officiële genodigden voor het bruiloftsfeest,
die voor die eer bedanken.
Na twee keer hen een uitnodiging gegeven te hebben,
komen ze nog niet.
Sommige dienaren van de koning die de uitnodiging rond brengen,
worden zelfs gevangen genomen en gedood.
De koning ontsteekt in woede,
stuurt zijn troepen er op af en laat de moordenaars ombrengen.
En wanneer daarna de gasten
van alle rangen en standen
de bruiloftszaal bevolken,
dan is dat een verademing,
nogmaals,
daarin herkennen we de boodschap van Jezus,
dat ieder mens welkom is bij God.
Maar dan eindigt het toch ook weer in een anticlimax.
Eén van de gasten blijkt geen bruiloftskleed aan te hebben.
. vergeten?
. express niet aan gedaan?
De man kan er zelf geen verklaring voor geven,
wanneer de koning vraagt waar zijn kleed is.
Dan krijgen de dienaren de opdracht:
‘Bind zijn handen en voeten vast en gooi hem eruit,
in de uiterste duisternis, waar men jammert en knarsetandt.
Velen zijn geroepen, maar slechts weinigen uitverkoren’.

Aan de ene kant een prachtig verhaal,
van gastvrijheid,
voor iedereen,
niemand uitgezonderd.
Aan de andere kant een verhaal van grof geweld,
van het afslachten van mensen
en van de straf in de uiterste duisternis waar men jammert
en knarsetandt.

Natuurlijk,
het is een gelijkenis,
en een gelijkenis is geen verhaal wat je letterlijk mag nemen.
Maar ondanks dat,
toch maar de vraag:
Heeft God twee gezichten?
Heeft Jezus twee gezichten?

Zoals dictators dat kunnen hebben.
Heel vriendelijk soms in de omgang met mensen.
De beelden van Hitler die vriendelijk omgaat met kinderen
zullen veel mensen altijd bij blijven.
En aan de andere kant meedogenloos,
geen mens ontziend,
gevoelloos en wreed.
Heeft God twee gezichten?

In de tweede eeuw is er een theoloog geweest,
die dat gezegd heeft.
Zijn naam is Marcion.
En Marcion heeft gezegd:
er is een wrede, een straffende en een oordelende God,
die komen we tegen in het O.T.
En er is een liefhebbende God,
de God van Jezus.
En de ultieme uitwerking van het evangelie van Jezus
vinden we bij Paulus,
die het woord ‘genade’ zo centraal stelt.
En zo komt hij erbij om de bijbel
een boek te noemen waar een  God in voorkomt met twee gezichten.
Een oordelende God,
een wrede God,
die straft en die gevoelloos is.
En een God die redt en die
mensen uitnodigt
en ze onvoorwaardelijk accepteert.
Marcion trekt het dus nog verder door:
geen God met twee gezichten,
maar hij maakt er zelfs twee verschillende goden van….
En Marcion heeft voorgesteld om de bijbel te zuiveren,
het O.T. aan de kant te zetten,
en ook grote delen van het N.T.,
waar we een God met twee gezichten voorkomt.
Hij hield alleen de geschriften van Paulus uiteindelijk over…

Er is niets mis om zulke vragen te stellen.
Marcion deed dat in zijn tijd,
er zijn vandaag ook heel veel mensen die dezelfde vragen hebben.
Het is heel goed om de bijbel te lezen,
en je zulke vragen te stellen.
Daar begint bijbellezen mee,
om heel eerlijk je eigen reactie te geven.
Dat is misschien wel het allerbelangrijkste om zo bijbel te leren lezen.
Vandaar dat ik ook uitgebreid de reactie van Marcion
en van veel mensen vandaag de dag door heb gegeven.
Maar het is net zo belangrijk,
om daarna een bijbelgedeelte ook te bekijken
vanuit de achtergrond waarin het geschreven is.

Deze gelijkenis bijvoorbeeld heeft bij de mensen
die deze gelijkenis hoorden direct bekende beelden opgeroepen.
Een bruiloftsfeest  is het beeld van de toekomstige tijd
dat de Messias zal komen.
Profeten als Jesaja en Jeremia hebben daar vaak over gesproken.
Jesaja 25
6 ¶  Op deze berg richt de HEER van de hemelse machten
voor alle volken een feestmaal aan:
uitgelezen gerechten en belegen wijnen,
een feestmaal rijk aan merg en vet,
met pure, rijpe wijnen.

7  Op deze berg vernietigt hij het waas
dat alle volken het zicht beneemt,
de sluier waarmee alle volken omhuld zijn.

8  Voor altijd doet hij de dood teniet.
God, de HEER, wist de tranen van elk gezicht,
de smaad van zijn volk neemt hij van de aarde weg-
de HEER heeft gesproken.

Jezus is gekomen als de Messias,
en hij luidde een nieuwe tijd in.
Het bruiloftsmaal mocht gevierd worden.
En de profeten zijn al begonnen om die uitnodiging rond te sturen,
en veel van die profeten zijn gevangen genomen,
zoals Jeremia,
en veel van die profeten hebben hun leven gegeven.
Uiteindelijk gaf Jezus zelf zijn leven.

En de vernietiging van de mensen die de uitnodiging niet aannamen,
het platbranden van hun stad
zal zeker bij de mensen die deze gelijkenis hoorden,
de herinnering opgeroepen hebben
aan wat Israël overkomen is.
Jeruzalem werd platgebrand,
het volk werd gevangen genomen,
en gedeporteerd naar Babel.
Dat was uiteindelijk het trieste lot van de ongehoorzaamheid
van het volk Israël.
En als het volk niet luistert,
dan zal dat opnieuw gebeuren.
Maar,
zegt Jezus er dan bij,
dat is dan niet het einde van het verhaal.
God is almachtig.
God wil dat vredesrijk realiseren op aarde,
en ook de ongehoorzaamheid van mensen
kan zijn plannen niet definitief dwarsbomen…
Vrede op aarde,
het lijkt er in de verste verten niet op,
genoeg vragen,
maar God is almachtig,
dat betekent: dat plan laat hij niet uit zijn vingers glippen.
God is almachtig:
Dat wil niet zeggen dat hij vanuit de hemel
mensen met een afstandsbediening kan sturen,
en dat hij alles in de hand heeft.
Dat niet….
Wel dat hij  vasthoudt aan zijn plannen met deze wereld.
Deze wereld gaat niet ten onder,
deze wereld,
met alle ongehoorzaamheid bij mensen,
met alle ongehoorzaamheid en met alle zonde,
die van deze wereld ook zo’n ongelooflijk wrede
en afschuwelijk plek kan  maken,
deze wereld gaat niet ten onder aan het ongeloof van mensen.
Zelfs niet aan het ongeloof van Gods eigen volk,
Israël.
Dat is Gods almacht.
Zijn verhaal gaat verder.

Dan nodigt God mensen uit die wel willen komen,
die wel willen luisteren.
De bedelaars, de hoeren, de tollenaren,
de gewone man en de gewone vrouw,
die wel luistert naar de uitnodiging.

Als wij avondmaal vieren,
dan mogen wij gehoor geven aan de uitnodiging
om feest te vieren met de Koning!
Hij nodigt ons, ook vanmorgen.
Hij nodigt ons voor het bruiloftsfeest van het lam.
Als wij komen weten we:
niet God heeft twee gezichten,
maar wij als mensen hebben twee gezichten.
We zitten zo dubbel in elkaar,
we zijn vaak zo gespleten.
Met alle mooie woorden,
met alle glimlachen die we aan elkaar geven,
zitten we vaak zo dubbel in elkaar.
En daardoor zien we God ook vaak zo dubbel,
daardoor lukt het ons vaak niet om God als puur
en zuiver te zien,
als een God van pure liefde.
Kunnen we oordeel en genade niet bij elkaar brengen.
God oordeelt nooit om af te schrijven,
maar om vast te houden aan zijn Messiaanse rijk,
aan zijn plan om vrede te brengen.

En vanavond zal ik nog iets meer zeggen over dat witte kleed.
Maar die man die kwam,
die wilde wel genieten van het feest,
maar hij wilde niet luisteren naar de Heer.
Hij wilde op zijn eigen manier zijn feestje vieren.
Niet vanuit het perspectief van de Heer,
maar vanuit zijn eigen-wijsheid.

Als je je dubbelheid niet erkent,
dan kun je ook niet feestvieren.
Als je niet erkent dat je genade mag ontvangen,
dan kun je niet feestvieren.
Daarom eindig ik met een citaat van Luther:

Ik geloof dat ik niet door mijn eigen verstand of kracht in Jezus Christus, mijn Heere, geloven of tot Hem komen kan, maar de Heilige Geest heeft mij door het evangelie geroepen, met Zijn gaven verlicht, in het ware geloof geheiligd en staande gehouden.

Wij mogen komen om God te danken,
dat ondanks dat wij 2 gezichten hebben,
wij welkom zijn en blijven!

Ook al zien wij onzuiver,
o.a. naar God toe,
we zijn welkom om feest te vieren en te danken!
Amen.