‘Ikke zelf, ikke zelf’.
Soms zijn er plaatjes die je voor altijd in je leven  onthoudt.
Zo’n plaatje is mijn kleine zusje,
als ze een heel klein peutertje is.
Mijn zusje werd geboren toen ik al 15 jaar was.
Een nakomertje.
Ik had twee andere broers,
en een andere zus.
Mijn kleine zusje had naast een vader en een moeder
eigenlijk nog drie vaders, mijn broers en ik,
en nog een moeder.
En ik zie nog mijn kleine zusje,
terwijl ze in haar kinderstoel zit roepen,
‘ikke zelf, ikke zelf’.
Ze hoefde niet meer gevoerd te worden.
Ze wilde dat gewoon zelf doen.
En gelijk had ze…..
Met zoveel vaders en moeders om haar heen,
kreeg ze vaak nauwelijks de kans
om dingen zelf te doen.
Vaak gezegd: ‘ikke zelf…’
Ze moest al jong voor zichzelf opkomen om gewoon dingen zelf te kunnen.
Aan de ene kant was het geweldig voor mijn zus,
zoveel vaders en moeders om haar heen.
Aan de andere kant:
ze heeft het moeten leren om voor zichzelf op te komen,
dat ze niet altijd in de watten gelegd hoefde te worden,
dat ze ook zelf dingen kon,
op eigen kracht.
Ze heeft misschien wel extra hard moeten knokken
om zelfstandig te worden.

Ieder mens heeft daar mee te maken.
Met de twee polen die altijd in ons leven een rol spelen:
de ene pool ben ik zelf.
Ik zelf – Ikke zelf.
Ik bepaal zelf wat ik wil,
wat ik wil doen,
wat ik wil geloven,
wat ik niet wil geloven,
hoe ik mijn leven inricht.
En als je helemaal naar die pool doorslaat,
dan bepaal je gewoon zelf wat je vindt en wat je doet,
en je laat je niet beïnvloeden door wat anderen vinden.
Je vaart je eigen koers.
Je laat je niet van de wijs brengen,
als mensen om je heen je gek vinden,
of je arrogant vinden,
of als ze van alles en nog wat van je vinden.
Dat is niet interessant.
Wat je zelf vindt en wat je zelf wilt.

En de andere pool is dat je gericht bent op wat andere vinden.
Je houd je zo bezig met wat anderen vinden,
wat anderen ook van jou en van u vinden,
en daar laat je je gedrag door bepalen.
Het is ook fijn als andere mensen je helpen,
daar sta je ook voor open,
je wilt er zijn voor anderen,
en je wilt ook door andere geholpen worden.

Dat zijn twee polen in ons leven.
En je zou kunnen zeggen:
als je leven helemaal bepaald wordt door één van beide polen,
dan ben je in onbalans.
Als je je helemaal laat bepalen door wat anderen mensen vinden,
dan word je heen en weer geschud,
dan heb je nooit rust.
Mijn zusje,
als klein peutertje,
had dat al door:
‘ikke zelf, ikke zelf’,
ze kwam al voor zichzelf op.
Maar de andere kant,
als je nooit rekening houdt met wat anderen vinden,
dan word arrogant, bot, een spelbreker.

Ergens blijven we altijd op zoek naar balans tussen beide polen.
En als het goed is zit er ook altijd een spanning,
hoort die spanning er ook te zijn,
als een elastiek,
wat beide polen met elkaar verbindt.
Prediker, het boek waar we de laatste weken uit lezen,
is ergens wel in onbalans,
als het om die twee polen gaat.
Hij heeft tijdelijk de traditie even aan de kant gezet,
hij heeft de traditie even geparkeerd,
en hij is zelf op zoek gegaan naar wijsheid en inzicht.
En hij zit dus helemaal aan de kant van ‘ikke zelf, ikke zelf’.
En dan ontdekt hij eigenlijk ook heel snel,
dat die manier van leven ook niet zoveel oplevert.
Zo’n leven tekent hij ook in hoofdstuk 4:
Iemand die helemaal alleen is,
hij heeft zelfs geen zoon of broer,
maar toch zwoegt hij almaar door
en wordt zijn dorst naar rijkdom nooit gelest.
En dan vraagt Prediker zich af:
‘Voor wie beult hij zich zo af
en ontzegt hij zich de genoegens van het leven?
Ook dat is enkel leegte en een trieste zaak’ (8).

Opvallend bij Prediker.
Hij heeft geprobeerd om in zijn eentje de oplossingen
in het leven te vinden.
Maar zijn ontdekking is dat je het alleen niet vindt.
Je hebt elkaar nodig….
Het gaat om SAMEN
Samen sta je sterk.
Als je valt, dan kan de ander je helpen.
Als je bij elkaar slaapt,
dan kun je elkaar warmte geven.
Iemand die alleen is kan zich niet verdedigen,
met zijn tweeën sta je sterk.
En dan komt er een heel apart zinnetje:
‘Een koord dat uit drie strengen is gevlochten,
is niet snel stuk te trekken’.

Een tekst die vaak bij huwelijksdiensten gebruikt wordt,
een paar weken geleden in deze kerk ook nog.
Het derde koord is God die je betrekt in je relaties.
Prediker begon aan zijn onderzoek
door God even te parkeren,
door de traditie, de wijsheid van het voorgeslacht,
even te parkeren.
Maar na al zijn onderzoek komt hij uiteindelijk
op  hangende pootjes terug en ontdekt hij:
ik kan het niet alleen,
je hebt de ander nodig,
en je hebt je Schepper nodig.
Alleen samen kun je pas echt leven….

Prediker gebruikt daar het beeld van het derde koord voor.
Paulus gebruikt daar vele eeuwen later het beeld van het lichaam voor.
Christus is ons hoofd,
die nu in de hemel is.
En wij zijn het lichaam dat op aarde is.
1 Korintiërs 12 is een bekend hoofdstuk,
waarin hij zegt dat elk lichaamsdeel zijn eigen waarde heeft.
De voet is niet belangrijker dan de hand.
Maar ook aan de gemeente van Efeziërs geeft hij dat beeld door.
Efeziërs 4:14-16
14  Dan zijn we geen onmondige kinderen meer die stuurloos ronddobberen en met elke wind meewaaien, met wat er maar verkondigd wordt door mensen die tot alles in staat zijn wanneer ze anderen listig en doortrapt op een dwaalspoor willen brengen.
15  Dan zullen we, door ons aan de waarheid te houden en elkaar lief te hebben, samen volledig toe groeien naar hem die het hoofd is: Christus.
16  Vanuit dat hoofd krijgt het lichaam samenhang, en wordt het ondersteund en bijeengehouden door alle gewrichtsbanden. Ieder deel draagt naar vermogen bij tot de groei van het lichaam, dat zo zichzelf opbouwt door de liefde.

Belangrijkste zin:
‘Vanuit het hoofd krijgt het lichaam samenhang’.
Zonder het hoofd functioneert ons lichaam niet.
Zenuwcentrum.
Mijn hand beweegt,
en dat doet mijn hand.
Maar zonder de signalen die vanuit het hoofd naar onze handen gaan,
beweegt onze hand niet….
En dat geldt voor alles.
We zijn er ons niet van bewust,
tenminste ik niet,
dat alles wat er gebeurt in ons lichaam,
dat daar het hoofd voor nodig is.
Dat je zonder een arm kunt leven,
zelfs zonder bepaalde organen,
dat er zelfs mensen zijn die met een kunsthart leven,
ongelooflijk,
maar waar.
Maar zonder ons hoofd kan er niets bewegen.
Dat is het beeld van Paulus…
Jezus is het hoofd,
zonder het hoofd kunnen wij niet leven,
kunnen we niet geloven…
Jezus houdt alles bij elkaar.
‘Vanuit dat hoofd krijgt het lichaam samenhang,
en wordt het ondersteund
en bijeengehouden door alle gewrichtsbanden’ (16).

Als het hebt over de polen in ons leven,
de ene pool dat je gericht bent op de ander,
de andere pool dat er ook ruimte is voor jezelf,
die spanning,
waar altijd spanning tussen is,
die wordt pas op een goede manier in spanning gehouden,
als Jezus als derde erbij betrokken is.
Hij is het hoofd,
en pas als het hoofd onderdeel uitmaakt van het leven,
dan pas leef je echt….
Dat is wat Paulus zegt.

En klopt dat?
Heeft hij gelijk?
Onderscheiden wij ons als christelijke gemeente,
ook als christelijke gemeente van Nijkerkerveen
van andere mensen?
Is er verschil te zien?
Wat is de praktijk?

Maakt die derde draad waar Prediker het over heeft verschil?
Zorgt het hoofd, Jezus,
ervoor dat wij het verschil maken?
Om het maar eens anders te zeggen.
Als het om de twee polen gaat van ‘ik’ en de ‘ander’,
dan is elk mens nooit volledig in balans.
We zoeken naar balans,
als het goed is.
Maar volledig in balans is niemand.
En als u en jij denkt dat je wel in balans bent,
dan is dat juist een teken dat je niet in balans bent,
dat je figuurlijk blind bent.
En in bijbels taalgebruik betekent dat dat je zondigt,
dat je de ander en God pijn doet,
zonder dat je het zelf in de gaten hebt.
Elk mens is per definitie in onbalans,
en als je dat nu maar helder hebt,
dan kun je zoeken naar balans.

En dan hoef je ook minder teleurgesteld te zijn,
in de ander,
in jezelf.
Als je weet dat je mens bent,
die altijd zoekt naar balans,
maar soms echt valt,
en het niet goed doet.
Als ik eerlijk ben vanmorgen,
kom ik toch in onze gemeente heel veel teleurstelling tegen.
Veel mensen die teleurgesteld zijn.
Die teleurgesteld zijn in de kerk in het algemeen.
Soms teleurgesteld in de dominee,
in de kerkenraad.
In hoe mensen elkaar behandelen.
Wat een pijn wordt er ook niet vaak geleden……

Het beste is natuurlijk als dat speelt het uit te praten.
Zodat je weer verder kunt.
Maar soms zit het nog dieper…
Soms lijkt het op een pijnplek die maar niet wil genezen…

Hoe kan dat?
Twee Amerikanen  (Allender en Longman)
van wie ik een boek las
wat zij schreven over het boek Prediker.

Zij schrijven:
Elk mens heeft te maken met leegte in zijn of haar leven.
En we denken vaak
dat een ander,
onze partner,
onze familie,
de kerk,
die leegte helemaal kan vullen.
Dat is wat we vaak onbewust denken.
We stellen dus eisen aan die ander…..

Maar die ander is ook niet volmaakt,
die kan die leegte ook nooit volledig vullen…..

- Henri Nouwen
‘Het is een door God gegeven verlangen,
en het veroorzaakt zowel hevige pijn
als hevige vreugde.
Jezus kwam om te verkondigen dat ons verlangen
naar geborgenheid niet tevergeefs is ,
maar vervuld zal worden door hem
die ons dat verlangen gaf’.

Samenvatting:
. je loopt altijd scheef
. pijn
. niet wegstoppen
. vergeving ontvangen en doorgeven
. ruimte om te delen,
in contact met Jezus te brengen,
en zo te groeien.
. GGG – lidmatenkringen, bijbelstudiegroepen als daar tenminste een veilige sfeer is. Wij zouden het graag aan nog meer mensen gunnen,
zodat je persoonlijk en als gemeente verder kunt groeien…

Ef. 4,15.16
15  Dan zullen we, door ons aan de waarheid te houden en elkaar lief te hebben, samen volledig toe groeien naar hem die het hoofd is: Christus.
16  Vanuit dat hoofd krijgt het lichaam samenhang, en wordt het ondersteund en bijeengehouden door alle gewrichtsbanden. Ieder deel draagt naar vermogen bij tot de groei van het lichaam, dat zo zichzelf opbouwt door de liefde.

- Balans
. voor jezelf opkomen – ‘ik’ durven zeggen…
. hulp ontvangen – vergeving ontvangen,
je kwetsbare kanten durven te laten zien…

. In beweging blijven,
in beweging komen.

Balans vind je pas echt als je in beweging blijft,
als je fietst,
en je gaat stil staan,
dan weet je dat je omvalt…
Pas door te bewegen kun je in balans blijven.

Vraag:
. ben je in beweging?
. waar in je leven loop je scheef en wat kan de Here God
en wat kunnen anderen daarin voor je betekenen?